ይድረስ ለባለታሪኩ.pdf

• word cloud

• Extraction Summary

በአዲሱ ትውልድ የትግል ትአይንት ውስጥ በግንበር ለመቆም ግጥሚያው ከደረሰቸው ውስጥ አንዴ አቶ ሩሲክ ሲደልል መሆ ኑ ነው ቲካ እምነታቸው ክረኝ ነት ነጨ ሚና የፖለቲክ ስልጣንን በእጀችው በታሪኬ ውስጥ ይህን ለማሰየት ስል ትንሽ ወደኋለ ተመልሼ ከአውሮፓውያኖች ታሪክ ለመጀመር መገደዴም በዚሁ ምክንያት ነው። ጥሩት ያደረሰው ሕዝቡንም አረመ ኣኣዊ በሆነ ጭፍዉሩ ውሰጥ በመክተቱም ብቻም ኣይደለም ጥሩፋት ያደረሰው በጠባብ አመለከከት ስር ባለው ሰፊ ሕዝብ ኣመለከከት ዘንድ ራሱን የሌለው ቀሪ ሕዝብ ተወካይ እንደሆነ ኣድርጉ በማቅረብ የሚያደርስባቸውን ጭፍጭሩ ውክልናውን ተግበራዊ ለማድረግ የወሰደው እርምጀ እንደሆነ ኣድር ጐ ለማሰየት በመሞከሩ ነው። እስክከክተወሰ ነም ደረጀ እንዴዲያ ሆኖ እንዲታይ ለማድረግ በመቻሉም ነው። ለዚህ የትምክህተኛ የፖለቲክ ማወናበድ ምክንያት የሆ ነውም ትምክህተኛ ፊጳጭ ቆራጭ ኣገዛዝ በሕዝባችን ለይ ሲያደርስ የምናየውን ጥያት ለመክሰከል ተነሰን ያሉ የፖለቲከ ኣከባቢዎች የሀገሪቱን ቅራ ኔ የኢትዮጵያ የወደፊት ገጽታ የጥ ነው። ማስቀመጥ ብቻ አይደለም ለዚህም «በአማራው አቅኝ» ስር የወደቀውን «የኤርትራን ሕዝብ ነፃ» ለማድረግ በሚደረገው ጦርነት ከሸአብያ ጋር እንደሚዋደት ቃል ገብቶ በተግበርም እያከ ፄደው ነው። የሚፈልገው መንግሥት «ለተቀኝቷ ኤርትራ ነፃነት የሚስጥ የብፄረስበች ጥምር መንግሥት እንዷሆን እንደሚፈልግ እየገለጸ ነው። ክረዥም ጊዜ ጃምሮ ሰለው የመጣሁትን ኣቂሜጫን ከሬ ደግሜ የታሪክን ድጋፍ ይሄ እለዋለሁ የኤርትራ ክህገር ምርኑኑ መነሸ ምክንያቱ አድሀሪ በመሆኑ ግቡ ጥፋት ነው።« ስለዚህም ከአረብ ተሰፋፊዎች የረኢትዮጵያ ሴራ ጋር በጥብቅ የተያያዘ ነው ዘሬ ኢራክ ኩየትን ወሮ መያዝ ኩየትን ብቻ ለመያዝ ያለመ አል ነበረም እንደቀለበት የእረብ ሀገሮችን በጥምጥም እየቨረ መንግሥታቱን በእረብ ብሄረተኞች ሰልጣን ሰር በማምጣት ከምእራብ የኤርትራን ክቼገርን በመያዝ ቀይ በህርን የአረብ የመሀል ሀገር በሕር ለማድረግ ሊትዮጵያን እንዴል ነበረች ማድረግ ነው። ከሌሎችም የስልጣን ተዋጊ ግንበሮችም አኪያ በተመስለይ መንገድ ስለምን መጠየት የዋህነት ይሆናል ዓመንጀ ከውጪ ሀይል ተቀብለው ጫከ ሲገቡ የኢትዮጵያን ሕዝቂ ስፈትደው አይደለም ቢያንስ ቀድሞ በእሱ በሕዝቡ መሀል ተደራጅተውና በስለማ ዊና በሕገወጥ መንገድ የሕዝቡን ጥያቄ እያነሱ ከሕዝቡ ጋር በገጂው መንግሥት ለይ ተነስተውበትና አስዉርስውት ምርጫ ሲያው ጠመንጀ ቢያ ነሱ ኖሮ እንከን ሕዝቡ ቀድሞ የሚያውያቋዋው በእሱ ስር ያደጉ እና ከዕሞ ካሌኩ ጸር ያይ ስች ሃዋዱ ይቀር አቐዓ የምናየው የዚሀን ተቋራ ኒ ነው። የሰሰምን መገኘት ከሕዝብ ውክልና ኣንፃር የምንመለከተው ከሆነ ዘሬ ኢትዮጵያን ከክለችበት ሊያወጣት የሚችለው ሰለም የሚገኘው ከእራሱ ክሕዝቡ ዘንድ ነው። ያለው ኣማራጭ ይኸው ብቻ ነው። በቅርቡም በምሰራ ቅ ሮፓ የታየ ነው። ሌላው ኣንገብጋቢ የሰለም ጥያቄ ከኢትዮጵያ ጋር አንኖርም ብለው ለቀሩ ወገኖች የሚሰጠው ውስ ኔ ነው። ን ይድረስ ለበላታሪ ከዚህ ውዉ ደርግም የኢትዮጵያን ኣንድነት እጠብቃለህ በሚል ሽራን ሕዝቡን ሲገዘ ሲገድልና ሀገሪቱን ለጥራት ለደር ቨአብያም ክታሪክ ጋር የማይገናዘብ «የትን ግዘት ዝባዝኪውን እንደያዘ እንዲቀጥል በማድረግ ሕዝበች ደም እንዴቃቡና ታሪከቸል እንዲጠሩ ሊደረግ አይገበም በክሀገሩ ውስጥ የተነሰው ጦር ነት ከተሜ ጠቀስ ከሆነዉ ሕዝብ ውስጥ ቁጥሩ የማይናቀውን ክፍል በተሰሰተ አቅጣጫ እንዲመለከት ማድረጉ የሚታይ ነው። ስለዚህም ሕዝበችን አንድ ሊረደው የሚያስፈልግ ነገር አለ ይኸውም በፈለገ መልኩ ይሁን የፈለገ የውስጥ መብት ይሰጠው አክራሪው የሸአብያ አመራር «ኢትዮጵያ» የሚል ሀገር ውስጥ ለለመኖር መወሰ ኑን ነው።

• Cosine Similarity

ከ ሰባሰታ ኣው በሠ ይ ይድረስ ለባለታሪኩ ኳ ይዘት ይድረስ ለባለታሪኩ ገፅ ምስጋና መ ቅደም ለአንባቢ ማስታወሸ መግቢያ የፊውደ ሊዝምና የማእከለ ዊ መንግሥት መሰበሰብ ታሪክደ ው ርም ው ት ቻም መቸ ሀ የፊውደል ስርወመንግሥት ታሪከ ዊነት ለ በኢትዮጵያ የማእከለዊ መንግሥት ምሰረታ ታሪካ ዊ ነት በኢትዮጵያ ለማእከላዊ መንግሥት መሰበሰብና መጠናከር ሻርም ክገ ፈሽ ሀ የኣጴጹ ቲዎድሮስ ታሪከ ዊ አስተ ዋጽኦ ለ የኣጴ ዮሐንስ ታሪከ ዊ አስተዋጽኦ ሐ የኣ ም ኒሊክ ታሪከ ዊ አስተዋጽኦ ኛ ምንልክ ማእከላዊ መንግሥት በስፋት በማዋቀር ተግበር ኛ ምንልክ አዲስ ለአስገኙት ማእከለ ዊ መንግሥት ሕልውና መጠበቅና እውቂያን ማግኘት በመታገ ተግበር ኛ ምንልክ ማእከለ ዊ መንግሥት ዘመ ኑ በስገኘው ስልጣ ኔ በማጠናከር ተግበር ማጠቃለያ የቅኝ ግዘትና የፊውዳል ህብረተሰብ የመስራፋራት በ ለ ስይ ን ፕ ሀ ታሪከዊ መልኩ ለ መሰረታዊ መለዮ አመለከከት መገኛ ምክንያት የቀደማዊ ኃይለሥለሴ የፈሳጭ ቆራጭ አገዘዝ ሀ የአትዮጵያ ባስቸጋሪ የሽግግር ዘመን ውስጥ መግበት ለ ኢትዮጵያ ጥገኛና አሸንጉሊት ሀገር አዲሱ ትውልድ በፀረፊውደል በፀፀረኢምፔሪያ ሊስት ትግል ዋዜማ ውሰጥ ዜጤሌ ከከክጠይ ከከ በከክከ ሀ የታህሣሥ መፈን ቅለ መንግሥት ለ ታህሣሥና አዲሱ ትውልድ ነ ይድረስ ለባለታሪኩ ይዞት ገፅ አዲሱ ትውልድ በፀረፊውደል በፀረኢም ፔሪያ ሊስት የ የኸ ከ ሀ የኃይለሥለሴ መንግሥት ከታህሣሥ ግልበጣ ሙከራ መክሸፍ በኃላ ለ በፀረፊውደል ትግል ሂዴት የፖለቲከ ድርጅት አስፈላ ጊነት መታየት የ ከመመከጡ የማረሙ ውዓል ጭሬይጀክ ሀ የሃሰብ ፍጭት በአውሮፓ ማኅበር ውሰጥ ለ የሃሳብ ፍጭት በሰሜን ኣሜሪከ ማኅበር ውስጥ ሐ የአውሮፓ ማኅበር የዓመቱ ስብሰበ ሐምሌ ዓም መ የሰሜን አሜሪክ ማኅበር የዓመቱ ሰብሰበ ነሐሴ ዓም ተደራጅቶ ከሕዝብ ጋር ለመ ዋሀድ የተደረገ ሙከራ የሸቢያ አመሰራረት ታሪክ ደ ሀ እነሳሰና አጆማመር ለ በኢ ኤል ኤፍ ውሰጥ የተነሰ የስልት ል ዬነት ሐ ሸአብያና ረዲሞክራቲክ ተፈጥሮው ሸአብያና የቀኘ ግዘት ጥያቄ »»»»። ይድረስ ለበለታሪኬ ይዘት ገፅ ሀ የመጨ ረሻው የኃይለሥለሴ አገዝዝ ክመን ለ ከተሰበረና ከጥገኛ ኅብረተሰብ የተገኘው የተማረው ትውልድ በኢትዮጵያ አብዮት ውስጥ የደርግና የፖለቲከ ቡድኖች ሀ ደርግ ኛ አመጣጥ ኛ የኩመንግሥቱ ታሪክ ለ ኢህኣፓ ሐ ማሌሪድ መ መኢሰን ሠ የወዝ ሊግ ረ ኢጭአት በየከቲት ሂደት ውስጥ የፖለከ ቡደኖችና የደርግ ስደድ አ እ ኤንን ከቪ ሀ የሕዝብ ድርጅት ጉጊጽቤት ለ የሰደድ ድርጅት መከሰትና ኢማሌድህ ሐ በሸምበል ሞገስ ወሚከ ኤል በመቶ አለቃ አለማየሁ ኃይሌ መሰሪያ ነት የኢህፓ የስልጣን አያያዝ ሙክራ ጥር ኢንሴድክህኀኀ»ፆ ሀ አመሰራረትና አከሄፄድ ለ ቀይ ሽብር የሱማሌ ወረራ የኢድህ ጥቃት የመገንጠል ጦርነት የኢህኣፓ ሽብር የአስከተለው የመኢሰን ፍርጠጣ» ሀ ለሀገር አንድነት በመቆም ተግበር ለ የመኢሰን የፍርጠጣ አከ ፄድ የግል አምበገነንነት ነገሠ የኢትዮጵያ አብዮት ተቀለበስ ሀ ለግል አምበገነንነት መምጣት የውስጥ ምክንያቶች ኛ የመገንጠል ጦርነት ኛ የኢተዮጵያ ቡድኖች ለመተበበር አለመቻል ምስጋና በኢትዮጵያ ሕዝባዊ ትግል ውስጥ በነበሩ ቀውጢ ወቅቶች ሁሉ ከጐኔ ሰትለየኝ በረዥሙ የእስርና የመከራ ዓመታት ተስፌ ሰትቆርጥ ሰትፈታ ለታገለች በሁለተኛው ኩር የስደት ጉከዬ ዴኘችኝ ለ ሕዝብ ያለኝን አክብሮትና ፍ ቅር ይድረስ ለበለታሪኬ ለኣ ማስታወ ይድረስ ለባለታሪኩ በሚል ያዘጋጀሁት ይህ መጽሐፍ በሆላንድ በሰደት ለይ እያለሁ በ ዓም አዘጋጅቼ መሆኑን እንባቢ ተገንዝበ ዘሬ ከአንድ ዓመት በኋላ ይህን ሁለተኛ ሕትመት በሚያ ነብበት ወቅት ታሪኩን ከዘሬው ሕይወቱ ጋር እያጣጣመ እንደሚመለክተው ተሰሩ ኣደርጋለሁ ይድረስ ለበለታሪኩ መግ ሲያ ይህን የእኛ ኑ ትውልድ ታሪክ ለባለታሪኩ ሕዝብ እንደቀርብ ያነሰሱኝ ሁለት ምክንያቶች ናቸው። በአቀራረብም የቅኝ ግዘት ኣነሰስን ሂደት በጥብቅ ሊያሰይ የሚችለው የታሪክ ቁምነገር ለይ በማተኩር የቅን ግዘት ጥያቄ በታሪክ ከሚታወቀው የማእከለዊ የፊውደል መንግሥት አመጣጥ የታሪክ ሂደት ጋር ተከታታይ የታሪክ ክንዋኔ እንጂ አንድነት የሌለው መሆ ኑን ለማሰየት ስል ከአለም የፊውደል ኅብረተሰብ ታሪክ ጥቂቱን ወስጄ ከታሪከችን ጋር ለማጋጫት ሞክሬአለሁ እንዲህም በማድረግ ከአ ቲዎድሮስ እስከ አጴጹ ኃይለሥለሴ የነበረውን ታሪክ በዘልማድ ሲደረግ እንደቆየው ዐመተ ምህረትን ተከትሎና ዝርዝር ሁ ኔታዎችን በገለጸ የታሪክ አደራደር ሰይሆን የፖለቲከ ሙግትን በተከተለ አከኋን ዘሬ የሀገራችን አውራ የፖለቲከ ችግሮች ከሆ ኑት ጋር በጥብቅ የተያያከክውን የማእከለዊ መንግሥት አመሰራረት ታሪክን ሰሩ በለ መልኩ ለማየት ጥሬአለሁ። ዝዊጅፍ ለኢትዮ ጵያ ሕዝብ ያለኝን ጥልቅ አክብሮትና ፍ ቅር መግሽከጽ ሕልፎ የትግል እርምጀቸው ለይ መጠነኛ የሆ አስተዋጽኦ በማድረግ ፎበኮዞለ በርግጥ አለማዬ ግቡን መትቶአል የሚል እምነቴ ክፍ ኔሙ ጠመጩጪ ረሻም ዘሬ በሀገራችን ያለው ሁኔታ ፈጣን በሆነ መዝኸድ ዘሟጭያየር በመሆ ኑ ምክንያት በመጽሐፌ ክግጅትና ስርጭት መሀዉ ጠፄሑፌ የፖለቲከ ተዋንያን ሁነው ከተጠቀሱት ውስጥ ጠጤጅዝግም ሆነ በግል ከቦታው ቢለቁ አንበቢ ታሪከቸውን የነበረ ታይክ ሕፎሯጭ እንዴያ ነበው እጠይቃለሁ ይድረስ ለባለታሪኬ ፊውደ ሊዝምና የማእከ መንግሥት መሰባሰብ ታሪክ ሀ የፊውደል ስርወመንግሥት ታሪክ ዊነት ስለኢትዮጵያ ታሪክ ስናስብ ቀደም ሲል ከሚታወቀው ከጥንታ ዊውና ከፊውጻል ኢትዮጵያ ታሪክ ሌለ ደማቅ የስልጣኔ ታሪክ የለንም መነሻ መድረሸውም ይኸው ጎለቀር ታሪክችን ነው። በአውሮፓ የፊውደል ስርዓት እድገቱ ገቺ በሆነ ሁኔታ ውስጥ ሰያልፍ ለረዥም ጊዜ ቀጥሎ የእድገት ደረጀውን አጠናቆ በተራው ለበለጊዜው የከበርቴው ስርዓት በታውን የለቀቀ በመሆ ኑ ለታሪክ ማመሰከሪያ ነቱ ኣመቺ በመሆ ኑ ነው እዚህ ለይ ለማሰየት የተፈለገው ኣውሮፓውያን ከበርቴዎች በኛውና በኛው ምእተ ዓመት ለይ በሳል የነበረውገ የፊውደል ማእከለዊ መንግሥትን አንበርክከው የራሳቸውን የከበርቴ ብሄራ ዊ መንግሥትን በበታው ተክተው ፊታቸውን ወደ ውዉ በማዘከር የቅኝ ግዘትን ሲያስሩፉ በአኣፍሪክ በእሲያና በሌሎች ሕዝበች ለይ እነሱ ያደረሱትን አይነት የታሪክና የእድገት ማቂረጥ አደጋ እንደልደረሰበቸው በመጠቆም የቅኝ ግዘቫትን አመጣጥ ታሪክ በማሰየት በሀገራችን ብ ሄረሰበች መሀል ያለውን ቅራኔ የቅን ግዘት ጥያቄ ኣድርገው ለማቅረብ የሚሞክሩትን ሀይሎች የፖለቲክ ኣከ ሄድ አንባቢ እንዲመለከተው ለማስቻል ነው። በሂደቱም ወሰጥ ስርዓቱን ራሴን አፍራሽ የሆኑ አደዲስ የኢኩኖሚ መሰረቶች እየተጣሌ እጻዲስ ውሰጣዊ ማኅበራዊ ግንኙነቶች ሦ እየሰረጉና እየተጠናክሩ መጥተው ነው በእኤአ የፀረፊውደዴል ትግል ውሰጥ የገባው የዚያ ፊውዴል የፈላጭ ቆራጭነት ትግል እየሰረገ መጥቶ ነው ነቱ ለመጀመሪያ ጊዜ አዲሱ የወዝአኣደር መደብ የተከፈለበት ዘቱ አብዮት ውስጥ የተደረሰው በዚህን ወቅት በኢትዮጵያ ዘመኑ የዘመነ መሰፍንት የመንደርና የቀዮ ንግሥና የተንሰራፉበት የጨለማው ዛመን ነበር ያን ጊዜ ዛሬ ኢትዮጵያ የምንለው ሀገር ውሰጥ በኣውሮፓ ድ ስርዓት አይን የሚታይ የራሱን የመሬት ክልል በወግ የራሱን የረጋ የፊውደል የጭሰኛ የእርሻ ኢኩኖሚ ሰርዓት ጋፆጂች የራሱን የፊውዳል መከሰክያ ምር አቁሞ በብሄረሰብ ወይም በጐለ ተገዥዎች ዘንድ ተቀበይነትን ያገኘና የሞራል ስልጣ ኑን የጨበጠ የንጉሥ ሀገራዊ ኣገዛዝ መኖር ቀርቶ በዘመኑ የስሜን ኢትዮጵያ ማእከል መሆኑ በለሜን መሰፍንቶች ዘንድ ተቀበይነት አግ ና ንጉሠ ነገሥት ተብሎ እውቂያ የነበረውም እንከን የጉንደር ንግሥናን ይጠብጥ እንጂ ሬጅ ይድረስ ለባለታሪኩ የተሳሰረና ውል ያለው የክልል አስተደደርን የቂጠረ ንግሥ አል ነበረም የነበረውም ልምድ ከ ጉንደር ሀያል የነበረው ሲቋድት ተኪው ሀይልን ተመርኩዘ ከንግሥና መልኩ ስልጣንን የሚይዘበት አንድ ከፊል እውቂያን ያገኘ የስርወመንግሥት ዘር መቁጠሪያ መንበርና የውጪ ወራሪ ሲመጣ መሰፍንቶችን ኣዝማች ንጉሥ። ዘሬ በሀገራችን እንደንድ የብሄረሰብን ጥያቂ ተንተርስው በሕዝቦች መሀል ጸንቶ የመጣውን አንድነት ለመፈታተን የሌለ ታሪክ ለመጸፍ በመሞከር ለይ የሚገኙ የብ ፄሄረሰብ ግንበሮች እንደሉ ይታወቃል በተለይም በኤርትራ ክሀገር ውስጥና በቅርብም በመሀል ሀገር ውስጥ ከተነሱ አንደንድ የብሄረሰብ ግንባሮች ክንድ የተነሰው ይኸው የተሰሰተ የቅኝ ግዘት ንድፈ ሃሰብ ታሪክ ለሕዝበች እርስ በርስ መተለለቅ ምክንያት መሆ ኑ ገሀድ ሆኖአል። ምንሊክ የመስፌሩት ወረራውን ሲጀምሩ ያደረጉት በታሪክ በአማከኝ ከ መቶ ዓመታት በፊት በአውሮፓ በፊውደል ማእከለዊ መንግሥት ምስረታ የተደረገውን አይነት ታሪከዊ እርምጀውን ለመፈጸም የወስዴት የፊውደል የመስሬራፌራት እርምጀ ነበር የተመሰረተውም ማእከለ ዊው የፊውደል መንግሥት የተጠናከረ የፈለጭ ቆራጭ የክውድ አገዘዝ የሚመራው መንግሥት እንጂ ወያ ኔ የተበለው ድርጅት እንደተመኘው ጉጻደዬን በመፈቃቀድ ለይ በተመሰረተ ሁኔታ ሊፊታ የሚችል መንግሥት አልነበረም። ስለዚህም የሁለቱን ኅብረተሰበች የፊውዴል ልርዓትን ሁለንተና የአድገት ደረጀን እንከን ከቁም ነገር ማወዝሼቅ ቋንፈልግ ምንሊክ በአንፃራ ዊነት መታየት የነበረባቸው ከከወፎቴቲው ፅርዓት ተወከይ ከቢዝ ማርክ ጋር ሰይሆን ከ ቅድመ ቢዝ ማፎቼ የፕሩሷያ የጥንት የፊውደሉ ንጉሥ ጋር መሆን ነበረበት በመፅረቱ እንድን ሀገር የአቀኝ ነት መለያን ሊሰጡት የሚችሉትን የኢኩክሞሚ ሕድግትን የፖለቲከ ተሰሚነትን የታለቅ ሀገራዊ ሰሜትንፍ የማኅይራ ዊ ሰነልቡናን ሚና ሰንረሰ ተቀኘ ሕዝበችም ቢያንፅ ክጂኛ ጸታች የተመለከቱትን መለያዎችን ሊይዜ ይገበል በአንዌፄራዊነት የራሱ የኢኩኖሚ መሰረት ያለው የራሱ የሆነና የሚታወቅ ወይም ከአከባቢው ሌሎች ሕዝበች የሚለየው መልክኣ ምድር ያይው የራጹ ቂንቂ ባህልና ወግ ለይ የተመሰረተና በአንድ ሀግራዊ ሴነልይና የተሰሰረ ሕዝብ ያለው ይህን ሁለንተና መልክ የሚገልቋና ፀሕዝጀፁጹ ይድረስ ለባለታሪኩ ጳይ የሞራል ኦቶሪቲ ያለው ንግሥት ሊኖረው ይገበል ከሞለ ጉደል ለአቅትኝና ለተቀኝ እነዚህ መመዘኛዎች መኖር ግዴታ ይሆፍል ክዚህ አንፃር በምንሊክ ጊዜ በሀገሪቱ ሰሜን ክፍል የነበሩት በአያሌው የ ጉስሰ ግንኙነት ለይ ያረፉ ሆነው በመሰፍንት የሚተደዴደሩ ነበሩ በደቤብ በምእራብ በምእራብ ደ ቡብና በምስራት የነበሩት በአያ ሌው በገደ ስርዓት ስር የነበሩ የ ጉጐስ ኅብረተሰቦች እንደነበሩ ግልጽ ነው በመሆ ኑም የመልክአ ምድሩን መለያም ማመልከት ይቻል የነበረው በ ጐርብትና እያንደንዴ ጉሳ የሰፈረበትን በመለየት እንጂ የአስተደደር መታወቂያን ተከትሎ እነዴልነቤር ግለጽ ነው ለምስሌ በስሜን ያለውን ከትግራይ ጀምሮ አስመራ ድረስ ክቨልቆ የሚገበውን የትግሪኛ ቂን ተናጋሪውን ሕዝብ ብንወስድ ዘሬ ኣርተፊሻል መስመር ለማስመር ከልፈለግን በቀር በአስተዴደር ድንበር ለመለየት የሚያስችግር ነበር ይህን ሰፊና የተያ ያክ ሕዝብ ለመለየት የትሞከረው ለ ዓመታት ከመረብ በስተሰሜን ያለው ክፍል በኢጣሊያንፍ በእንግሊዝ በመያ ኩዙ ብቻ ነው። ክዚህ በኋላ ቀደም ሲል ጆመሮ ለከበርቲው በሰልጣን ለይ መምጣት መሰረት የሆነው የኢንዴሰትሪ እድገት እያደገ መጥቶ ከፍተኛ ደረጀ ለይ የደረሰውም በዚሁ ወቅት መሆ ኑም የሚረሰ ጮ ። እንዴህ ሲገመድና ሲቂዉጠር የመጣው የሕዝቦቿ ታሪክ ነው ትናንት በምንሊክ ክመን ከፍተኛው የማእከለዊ የአስተዴደር መግለጫውን ኣግኝቶዱ ጠንክራ ፊውደለዊ ማእከለዊ መንግሥት ሊመሰርት የቻለው የምንሊክ ማእከለዊ መንግሥት ከብዜ ሺህ ክዘመን ሲያያዝና ሲዉፍከር ለመጣው ለተበታተነ የአካባቢ አስተደደር ታሪክ የመጨ ረሻውን የተጠቃለለ መልክ ከመስጠቱ ሌለ በአንድነታቸው ጥያቂ ለይ በእድገት ያከለው እንጂ የቀነሰው ነገር ኣልነበረም ስዚህም ነው የምንሊክ የተጠቃለለ የማእከለዊ አስተዴደር በዉ ቅጳላው ለስው ልጅ የታሪክ ጉዞ አስትዋጽኦ ያለውና ለኢትዮጵያ ሕዝቦች ኣንድነት ብርታትንና ጥንክሬን ይበልጥ ሊሰጥ ለሚችል የኢ ኩኖሚ እድገትና የጥበብ ማበብ በር የከፈተ ነው ማለት የሚቻቿቻለው በመሆ ኑም የሚኩነን ሰይሆን በተቃራ ኒው በሕዝቦች የእድገት ጉኮ ውስጥ ታለት እምርታ በመሆኑ ድንቅ የሚበል የታሪክ እርምጀ ነው ይህንን የታሪክ ጉዞ በአንድ ጳይ ቂጥረን ካላየነውና ለዚህም ረዥም የታሪክ ጉዞ ሕዝበች ሁሉ የየራሳጳችው ድርሸ እንደበረክቱ ክልተቀበልን ስለታሪክ የሚኖረን ግንጻቤ የተሟለ አይሆንም ይህ የሚታመን ከሆነ በዚህ የረዥም ጉኮ መህል በየወቅቱፋ በፍልለት ምክንያት ይህንን የታሪክ ጉ የተቀለቀሌት ሕዝቦች የታሪክ አመጣጣቾችውንና የብሄረሰብ የነገድ መስያችውን ሰይጥሉ የታሬኩ ኣካል ይሆናሌ እንጂ የዋናውን ታሪክ ምንነት እንደማያፌልሌት መቀበል ይኖርብናል የነዚህን በኋጳ ጳይ በየወትቅጉ እየመው የነበረውን ታሪክ የተቀለጳቀሌትን ሕዝቦች ል ዬና የብቻ ታሬክን መዘከር ደግሞ ግዴታ ብቻ ሳይሆን ታሪካ ዊም ነው ይህን ማድረግ የሚቻለው ደግሞ የነበረውንና መጥተው ት ጐዴኝተውት እነሱ የቀጠሌበትን ታሪክ በመክድ ስይሆን በዚያ ታለቅ የጋራ ታሪክ ኣኳያ የየራሳቸውን ልዬ ፓሬክ ልይዱቶ በማሳየትና በማጥናት የጋራ ታሪካቸውን ይበልጥ እንዴዲደዴብር ማድረግ ማለት ይሆፍል እንዲህም በማድረግ እያንደንዴ የብቬረለብ ኣባጻል የተጫወትውን ታሪካዊ ተልእኩ አጉልቶ በማሰየት የብፄረለብን ልዩ በሕሪ ከማድነት ጸቀር ታጳቁንና መሰረታዊ የታሪካቸው መነሻ የሆነውን የነበር ታሪክን የሚፍት መሆን አይችልም ታዲያ እንዲህ ጥንታዊ ሆኖ የመጣ ሕዝብ አንድ አክል ይድረስ ለባለታሪኩ የነበረን ሕዝብ በተለይም የዚህ ጥንታዊ ሕዝብ የታሪክና የስልጣ ኔ መገናኛ በርና ድልድይ ሆኖ የኖረን የኤርትራ ክሀገርን ሕዝብ እዚያው በዚያው የዚህ ታለቅ ታሪክ ተጋሪም «ተቀኝም። በዚያን ጊዜ ቴዎድሮስ የወስዴት እርምጀ ከመቶ ዓመታት በፊት ከእሳቸው ቀደም ብሎ በአውሮፓ የነበሩት የፊውዴል ነግሥታት ማእከለ ዊውን መንግሥታቸውን ሲመሰርቱ ከወሰዴት እርምጀ ብዜ የተለየ አልነበረም የተለየ የሚያደርገው ነገር ቢኖር በአውሮፓ የማእከላዊ የፊውደል ስርወመንግሥታት አመስራረት ታሪክ በአንድ የተያያዘና በረዥም የታሪክ ወቅት የተከናወነ የአንዴ ሀገር ተሞክሮ ለሌላው ሀገር ትምህርት የስጠ መሆ ኑ ነበር በአውሮፓ የአንዴ ሀገር ተሞክሮም በሌለው የ ጐረቤት ሀገር ሕዝብ ትግል ለይ የማነሳሳት ግፊት መስጠት ብቻ ሰይሆን ቀጥታ የሆነ ተጽእኖውን ሲያሳርፍ የመጣ መሆኑ የታወቀ ነው። ኣከባቢዋ ከእሷ በባሰ ዉለማ ውስጥ የወደቀ አከባቢ ነበር ይህ ብቻም አል ነበር ይኸው የቲዎድሮስ የማሰበሰብ ሙክራ የሚያ ዋስነው ዘሬ ከምናየው ትል ቅ ሀገር ውስጥ ከሰሜን ሸዋ ጆምሮ ወደ ሰሜን ያለውን ኣከባቢ ብቻ መሆ ኑም ኣይዘነጋም ይህም የቲዎድሮስ በሰሜን መወሰን በኋላ በምንሊክ ታሪክ ዊ የደ ቡብ የመሰራራሩት እርምጀ ለይ የተሰሳተ ኣቅኝነት ስም ኣሰጣጥ ለይ የማይናቅ ሚና መጫወቱን እንመለከታለን ይህንን በመሀል አውሮፓ የኦስትሪያ የፊውደል ስርወመንግሥትና የጀርመኑ የፕሩሲያ የፊውደል መንግሥት ከአክባቢው ሌሎች የፊውደል መንግሥታት ጋር ከነበራቸው በቂንቋ የመጋበት በሃይማኖት የመተሰሰር በባህልና በሰነጥበብ የመጋዉት በሰርወመንግሥት ጋብቻ የመተሰሰርንና በጦርነትም የመደበለለ ቅን ረዥም ታሪክ እንደምሰሌ ወሰደን ከእሰቸው ከነበር ኣክባቢ ጋር ብናወደድር ቴዎድሮስ በዉለማው ክፍለ አኣህጉር በዉለማዋ ኢትዮጵያ ውሰጥ ከለምንም ቅድመ ታሪክ ተሞክሮ በአንድ ጠበብ አከባቢ ፊውደል ማእከለዊ ስርወመንግሥትን ለመመሰረት መነሳታቸውን እንመለከታለን። ዘሬ በሰሜን የሀገራችን ክፍል የተነሱ የብሄረሰብ ንቅናቄዎች ኣከባቢ በጠ ቅለላሳውና በተለይም በትግራይ ብ ሄረሰብ ውሰጥ የሚቀነቀነውን የፖለቲከ ምንነት አስከትሎም የመጣው የብ ሄረሰብ ጦርነትና እንዲስራሩ የሚደረገው እልቂት የተመሰረተው በዚህ ታሪክን በማዘባት ትልእኩ ለይ የተመሰረተ በመሆ ኑ ነው በየትም የፊውደል ታሪክ ሲሆን እንደመጣው በኢትየጵያ የማእከለ ዊውን የፊውደል መንግሥት ለመመሰረት የተከ ሄደውን ታሪክ ዊ ጉዞ «የቅኝ ግዘት። በዘመኑ ሀያለን የአውሮፓ መንግሥታት ሁነው የተነሱት እንግሊዝ ፈረንሳይና ኢጣሊያ በወቅቱ ምንሊክ እውን ለማድረግ የተያያ ኩትን ኣይነት የፊውደል ማአከለዊ መንግሥት ምስረታን ታሪክ ለብዜኩ መቶ ዓመታት አልፈውት መጥተው በሀገራቸው ነበራዊ ሁኔታ በተለያየ ቅርጽ በተዋቀረ የከበርቴ ሕገ መንግሥታዊ አስተጻደር ተክተውት ለትርፍ ማክበት አይናቸውን ወደ ውዉ ያማተሩበት ወቅት ነበር በዚሁ ኣአፍሪክን ለመቀራመት ሲክመቱ በዚህ ክፍለ ኣለም ለብቻው ቁሞ በፖለቲከና በጦር ትግል የገጠማቸው ቢኖር ምንሊክ ብቻ ነበሩ በዚህ የከበበ ክመን እጺ ምንሊክ በአጺ ዮሐንስ ጊዜ በተግበር የተጠቀሙበትን ተቻችሎ ጊዜን በመግዘት ሀይልን የማ ጉልበት ከክዴን ስሩሬፌትና ጥልቅት ለጥዯትውት ሊጠቀሙበት የሚያስችል የታሪክ ወቅት ውስጥ ገቤ አጺ ምንሊክ በግዛታቸው ክመን ማእከለዊ መንግሥት ለመመስረትና ልእልናውን ለማስጠበቅ ሲሉ ከወስዴአቸው አጠቃለይ እርምጀዎችና ከፈጸሙአቸው ጠቃሚ የእድገት ጅምሮች ውስጥ በሦስት ተግቧሮች ለይ ይበልጥ ትኩረት ሰጥተው እንደ ነበር መመልክት ይቻለል። እነዚህን ቁም ነገሮች በዝርዝር እንመርምራቸው ኛ ምንሊክ ማእክለ ዊውን መንግሥት በስፌት በማዋቀር ተግበር ጸአጴ ቲዎድሮስ ተጀምሮ በአጺ ዮሐንስ የውስጥ በሰል የመቻቻል ፖሊስ ከሞለ ጉደል ሰለምን አግኝቶ የውዉ ጠለትን ከአልቶመ ታሪክ ለይ ቀጥለው የማእከለዊ መንግሥት ምስረታ ጅምር ክፍጺሜ ያደረሌት አጺ ምንሊክ ነጸሩ እ በወቅቱ ምንሊክ የወሰዴት ቂሚ ፖሊሲ በሦስቱ ሀያለን ይድረሰ ለባላታሪኬ አቅኝዎች መሀል የነበረውን የጥቅም ግጭት በማበባስ ተጠ ቅመው ለራሳቸው የግዘት መስሩፊያና የመጠናከሪያ ጊዜ ማግኛ አድርገው መጠቀምን ነበር ኣጴ ምንሊክ የማእከለዊ ውን መንግሥት ለመመሰረት ለሚያደርጉት ዘመቻ ወሰኝ አመራር የሚጫወቱትንና ከአከባቢው የሚወለዱ የጦር አበጋዘችን ታማኝነት ለመዉ በጥ መቻለቸው ለግዘት መስሩፋቱ ሂደት የበኩሉን የማይናቅ ሚና መጫወሔጐ የሚታወ ቅ ነው። ለነዚሁ የትናንት የቅኝ ግዘት ኣስሩራፊ የምእራብ ሀገሮች የዘሬውን የለቀ ሀያልነትን ያ ጐናጸሩቸው ብቸኛው ምክንያት ይኸው የቅኝ ግዘት የብዝብክቨና የክረሩ ታሪክ እንደሆነ አለም የተቀበለው ጉደይ ነው ይህንን በሚገበ በመግ ቢያዬ ለይ ገልጭ ዋለሁ ይሁንና ግን ታሪኩን ዘርዘር አድርጌ በማሰየት ምንሊክ የተከሰሱበትን የቅኝ ግዘት ንድፍ ሃሰብ ባዶነት ማሰየት ተገቢ ነው የቅኝ አገዘዝ ወረራ ከደረሰበት ግፍና ጭፍዉሩ ኣንፃር ለጉደዬ ፍጹም በይተዋር በይሆንም ስለታሪክካዊ ኣነሰሱና አመጣጡ ግን ብዜሀኑ ሕዝባችን የሚያውቀው ጉደይ የለም በዚህ የሕዝበችን አለማወቅ ስር ተጠልሎ ታሪክን እንደ ሂደትነቱ ከመውሰድ ፈንታ በማጣመም ለግል እርኩስ አለማ መጠቀሚያ ለማድረግ የተሸረበውን ሴራ ማክሸፍ አስፈለጊ ይሆናል። ይህን በሳል የሆነ የጀርመንን የፊውደል ኅብረ ማእክሳ ዊውን የፊውደል መንግሥት ለመመሰረት ርክ ንላ ክነበረው ጎሳቀር ኅብርተሰበችን ጋር ማነፃፀር ተገቢ ነው ከፊውዴል ጆርመን ውሰጥ ታለቁ የፕሩሲያ መስተደድር ሌሎቹን ሊያስተባብር በተነሳ ጊዜ በዙሪያው የነበሩት የተለያ ዬ የፊውዴል መስተደድሮችኝ የራሳቸው ጌቶች የሆ ኑና በሕዝባቸው ለይ የተሰባሰበ የስልጣን የበይ ነትን ያረጋገጡ ነገሥታት ነበሩአቸው በሌለው ኣንፃር በምንሊክ ጊዜ በወለጋ የጀቴንና በከሩ የኣበ ጽሩርን ለጋ የንግሥና መሰተደድሮች ሳንረሳ ኣብዘኛዎቾቹ የደ ቤብ የምእራብና የምሰራ ቅ ሕዝበች ውሰጥ ክነገድ ደረጀ ለይ ያለፈ መዱያዳድር የነበረው ኣንድም ነገድ ሕዝብ አለመኖሩ የሚታወቅ ። ይልቁንም ከታሪክ ሂደት መያያዝ ኣንፃር ማለት የሚቻለው የፊውደል ማእከለዊ የስልጣን መሰበሰብ ለቅኝ ግዘት አመጣጥ አንድ ጋት ወደፊት እንደ ነበር ነው ምክንያቱም በፊውደል የሰልጣን መሰበሰብና በቅኝ ግዘት ኣነሰስ ታሪክ መሀል ኣንድ እራሱን የቻለ ሙሉ የእድገት ደረጀ ልዩነት በመኖሩ ነው በአዲስ የፊውደል ማእክለዊ መንግሥት የተዋቀረውና ብሄራዊ መለያውን ያገኘ አንድ ትልቅ ሀገር ያለምንም የውጭ ወረራና የእድገት ጉዞ መናጋት ሰይደርስበት በእድገቱ ቢቀጥል በውሰጡ ሲጠናክር የመጣው ታደጊ ኢ ኩኖሚ ይበልጥ እንዲዴብለላና ሰር እንዲሰድ ታሪክ እድሉን ያስገኝለታል። ይህን የቅኝ ግዘት ታሪክ ከተራው የምንሊክ የፊውደል የስልጣን መሰበሰብ ታሪክ ጋር የሚያገናኘው ነገር አይኖርም ይህንን የታሪክ ሀቅ ዘሬ የታሪኩ በለቤት በሆነው በይተዋር ሕዝብ ዘንድ ለጊዜው ማጣመም ይቻለል። ዘለቂነት ግን የለውም የታሪኩ በለቤት የሆነው ሕዝብ ነገ በሚያገኘው እውቀት ይሽረዋል እስከዚያው ድረስ ግን ይድረስ ለበባለታሪኬ ለታሪኩ በይተዋር የሆነ ሕዝባችንን የከፋራዮች ሴራ ሲያንገላታው እንደሚቆይ ግን መጠራጠር አይቻልም ለ የታሪካዊ መለዮ አመለከከት መገኛ መሰረታዊ ምክንያት ለአንድ ሕዝብ ውሁድ የሆነ የአንድነት መለዮ መግለጫውን በማሰገኙት ወጥ ሰነል ቡናውን የሚፈጥርለት ወሰኝ ምክንያት ሕዝቡን በአንድ የመልክአ ምድር ክልል ለይ ሊያሰበስብ ሊያ ዋህድና የልዩነት ድንበርን በሁለንተና መልኩ ሊሰብር የሚችለው ከፈውደል ዓብረተሰብ የላቀው የኢ ኩኖሚ መሰረት መሆኑን ከለይ በአጭሩ ተመልክተናል። ለዚህም ነው በሁለቱ ክፍሎች መሀል እስከ ምንሊክ ማእከለዊ መንግሥት መመስረት ድረስ ለታሪክ የሚጠቀስ ቂም በቀልን ያተረፈ የርስ በርስ ግጭት ጦርነትና ጥለቻ ፊ ይድረስ ለባላታሪኬ ይድረስ ለባለታሪኬ አለመኖሩን የምንረደው በአስከፊነቱ የሚታወቀውና ሁለቱንም የሀገሪቱን ክፍሎት በአንድ ለይ ዉፍጭፎ ክፍተኛ የሆነ እልቂት የፈጸመውና የሃይማኖት መሰሩፋት ጦርነት እንዲያደርግ የቱር ኩችን የኅላ እርደታን ያገኝ የነበረው የግራኝን ወረራ እንከን ብንወሰድ የግል ሎፃይማኖት መቀየርንና በንደነት ከመፈጸሙ ሌለ እንደ ነገድ ወይም እንደ ሕዝብ በጋራ የተቂቂሙት እንጂ አንዴን ክፍል በሌለው ክፍል ለይ ወይም አንዴን ሕዘብ በሌላው ሕዝብ ለይ ያዘመተ ኣል ነበረም በመሆ ኑም በሰሜንና በደቡብ በሚገኙ ሁለት የሀገሪቱ የታሪክ ክፍሎች መሀል በነበረው የዝምድናና የመረደደት ግንኙነት ምክንያት የድንበር ግርደሽሸ እንዴል ነበር ሆኖ መምጣቱ የሚታወ ቅ ነው ያም ሆኖ ግን የደቡብ ክፍል በሰሜ ኑ ውስጥ እንደ ነበረውና የተነሰውንም ጦርነት ህልክ አስዉራሽ ያደረገውና ሲያደርገውም እንደሚኖር መጠራጠር የማይቻል ታሪክን በሂደትነቱ ማየት የምንችለው ዘሬ የኢትዮጵያ ታሪክ ብለን ስንል ከሰሜን ኢትዮጵያ ተቋጥሮ ለትውልድ ሲተለለፍ መጥቶ ከማእከለ ዊው መንግሥት መመስረት ጋር ተበታትነው የነበሩት የደቡብ ክፍል ሕዝበች እንዲገናኙና እንዲቀራ ረቤ ከደረገው የታሪክ አስተዋጽኦ ኣንፃር በአንድ ወጥነቱ ስንመለከተው ነው በዚህ ረዥም ሂደት የተገኘውንም የሀገራ ዊ የታሪክ መለያችንንም ምንነት ከዚህ አንፃር ከልተመለክትነው በቀር ስለታሪክ የሚኖረን ግንዛቤ የተበጣጠሰና ውሉን የሰተ ይሆናል። ያም ሁሉ በእድገት ሂደት ሊግለ ይገባ የነበረን ውሁድ የሆነ አመለከከትን ሆኖ ለዘሬይቱ ኢትዮጵያ መገኝት ታላቁን ሚና የተጫወተው ያላካተተ በመሆ ኑ ከችግር ውዉ ለሆን አልቻለም የሰሜኑ ክፍል የታሪክ ቋጠሮ የጊዜ እርዝመትና የትውልድ በዚህ ምክንያት በአ ምንሊክ የተገኘው ማእከለዊነት መከታተል ጋር ተ ጐደኝቶ መጥቶ ዘሬ በሕዝቡ አመለከከት ለይ ከተመሰረተ በኋለ ይህን ከታሪክ ሂደት ጋር ተቆራኝቶ በመምጣት የሰረጸው አጠቃላይ የመተሰሰር ስሜትና የታሪክ መለዮ በቀላሉ ብቻ የተገኘን ልል መለዮ የኢኩኖሚ እድገት ሊያስገኘው በሚችል የሚገመት አኣይደለም። ይህ ስሜት መነሰሰትና በእሱም ስር የመገንጠል እን ቅስያሴ መድረኩን ሁሌ ተዳምሮ ነው ዘሬ ኢትዮጵያ ትኑር አት ኑር በሚል ክርክር ሳመያዝ ቻለ ይድረስ ለባለታሪኬ የቀደማዊ ኃይለሥለሴ የፈለጭ ቆራጭ አገዘዝ ሀ ኢትዮ ጵያ ባስቸጋሪ የሽግግር ክዘመን ውስጥ መግባት ደግማዊ ምንሊክ ከ ዓም የመጀመሪያ ዓመታት ጃምሮ እቤት ውለው እረፍታቸው በሚስጢር ተይዘ ይሩ የሆነበትን ጊዜ ዉምሮ ራስ ተፈሪ መ ኩንን ዘውድ እስከጫ ኑበት ዓም ድረስ ኢትዮጵያ የበቃ አመራር ሰታገኝ ለ ዓመታት የኖረችበት ጊዜ ነበር ለዚህም ረዥም ዓመታት ሀገሪቱን አመራር ኣልበ ያደረገ ዋናው ምክንያት ንጉሥ ምንሊክን ሊተክ የሚችል የበያ ሰው አለመገኘቱ ነበር የእያሱን የአጭር ጊዜ የዝብር ቅርቅ የአስተደደር ወ ቅትን ትተን የነበረውን አሳዘኝ የሽግግር ጊዜ ብናሰለው ወርቃማውን የእድገት ጊዜን የወሰደብን በአልጋ ወራሽ ተፈሪ መኩንን የተደረገው የቤተመንግሥት የስልጣን ሽኩቻ ያደረሰው ጥራት ነበር በንጉማውያን ቤተሰቦች በቤተክርስቲያንና በጦር አበጋዞች ምክር የንጉሥ ሞት ለሕዝቡ ይሩ ሰይሆን በሚስጢር ተይህ እንዲቆይ መወሰ ኑ ያሳያው ጠንክራ የሆነ የሰርወዘውድ ኣስተዳደር ኣለመኖር ነበር በዚህም ምክንያት በኋላም ለሕዝቡ የንጉሥ ሞት በተነገረው ጊዜ በበደነት ሰሜት እንደተመታ ይ ነገራል ይህም ያለምክንያት አልነበረም በአንድ በኩል ኢጣሊያ በአድዋ ጦርነት ለይ ድል ከሆነች በኋላ እንደገና ተጠናክራ በአንደኛ የኣለም ጦርነት ውስጥ ገብታ ደቃ ወጥታ የማገገሚያ ጊዜን አገኝታ እንደገና በኢትዮጵያ በጅምር የተወችውን የግዘት ማሰራሩት ተግባሯን ለመቀጠል እንደምትመጣ የሚታሰብ ነበርና በ ኤርትራ ያለው ጦሯ ተጠናክሮ ወደ መሀል ሀገር ዘልቆ የመምጣት አደጋ አንደለ ነበር በሌለው አንፃር በሀገሪቱ ዙሪያ የነበሩት የፈረንሰይና የእንግሊዝ አቅኝዎች ቢሆኑ የኒህን ታሳቅ ሰው ከቀየው መጥራት የሚወዴት እንጂ የሚጠሉት እንደል ነበርም የሚታወ ቅ ነው። በዚህ እርምጀቸው በሀገሪቱ የእድገት ታሪክ ለይ ኣቻ የማይገኝለትንና ለእስከጸጻካሬውም ድክመቲቷና ለሕዝቦቿ የመከፌፈል አደጋ ምክንያት የሆነውን የሀገር አንድነትን መልስ የማስጠበ ቅና አንደንድ የእድገት ቁም ነገሮች እንደይወሰዴ ሆነው ለፉ በዚያ የሽግግር ወቅት ሊፈጸሙ ሲገበ በውርስ ችግር ምክንያት በለቤት አጥተው በዋዘ ፈዘዛ የታለፉ ቁም ነገሮች ከሞለ ጉደል እኒህ ነበሩ በምንሊክ የተዋቀረውን የማእከለዊ መንግሥትን የእስተደደር አውታሮች ይበልጥ በሕዝቡ ውስጥ በመዘርጋት ሀገሪቱን አንድ ወጥ በሆነ ጠንካራ የኢኩኖሚ መሰረት ለይ አሰበስበ በመያዝ የጠነከረ አስትደደር የመመስረቻ ጊዜ በከንቱ አለፈ የዛሬው በኢንዴስትሪ የሰለጠነው አለም ተብሎ የሚታወቀው የኢንዴስትሪ አብዮት የተበለውን ቀደም ብሎ ያደረግ ቢሆንም ሌሎቹን ሀገሮች ጥሎ ለማለፍ ለሚያስችል እድገቱ ድንበሩን የለየውና ከመሬት የለቀቀው በዚሁ ምእተ ዓመት መግቢያ ለይ መሆኑ የሚታወቅ ነው። ይኸው የእኛ የፀረራሽስት ትግል ታሪክ ውስጥ ኩከብ ሆነው የሚኖሩ እነክርአይ ድረስንና ኣአነአብረፃ ደበጭን የመሰሰሉ ጀግችኖችን ያፈራው የኤርትራን ሕዝብ መሆ ኑም የተሰወረ አልነበረም በተቃራ ኒው ከእነሱ በአቻ መቆም ቀርቶ እከሌ ተብሎ የተጠራ ለ ኤርትራ የብቻ ነፃ መሆን የቆመን ሰው ግን ታሪክ አታውቀውም ይህም በመለው አለም ፊት የሚታወ ቅ ታሪክ ነው። ይህ ታሪክ ነው። በወቅቱ የእነዚህንና የአፍሪከ ሀገሮችም በነፃነት ሂደት ላይ የትግራይና የኦሮሞ እን ቅስቃሴዎች ነበሩ በወቅቱ እነዚህ መሆን በሀገር ቤቱ የተማሪ ንቅናቄ ለይ ከፍተኛ የሆነ የአክራሪነት አክራሪ የፖለቲከ ኣዝማሚያዎች ይጋሩት የነበር የትጥቅ የትግል ዘዴን እንደነበርም በተለያ ዬ መድረከች ለይ በግልጽ ታ ዬ በወቅቱ የታመነበት የትግል መንገድ ይኸው ሁኖ ተወሰደ። ይሁንና ግን በወቅቱ የአክራሪ አቂሙን ፈንጥቆ አለፈ እዚህ ለይ ኣንበቢ ልብ ሊል የሚገበው በኋለ ከ ዓም አብዮት መፈንደት በኋላ ይሩ የሆ ኑት የመኢስሰንና የወዝ ሊግ የአፈጣጠር ታሪክ በአያ ሌው ከውዉው የተማሪ ትግል ታሪክ ጋር የተያያዘ መሆ ኑን ነው በብሄረሰብም እን ቅስቃሴዎች እንፃር ከ ኤርትራ ክሀገር የሀማሴን የአከለጉዘይና ሰራዬ ተወለጀች አከባቢ ከመጡ ኣንጻንድ ተማሪዎች ዘንድ ከጠ ቅለለው የተማሪው ሀገር አቀፍ ትግል ዝንበጴን እየፈጠረ መጣ። በወቅቱ ቀለል ል ዬነት አልነበረም በኋለም ለይ በንድ ዛሰብ ደረጃ በግልጽ የመስመር ል ዬነት ነጥብ ሆኖ ወጣ አጠታላሳይ የተማሪው ንቅናቂ መሀል ይታይ የነበር ሁኔቋ በይህ በኋለ ለይ ይህንኣጠቃለይ ሁ ኔታ በግልጽ የሚያሰዬ ጥያቂዎች እየተነሱ መጋዉት ተጀመረ የውዉው የተማሪ ንቅናቂ ከዘውድ መንግሥት ጋር መለያየቱን ከገለጠ በኋላ ጅምለዊ በሆነ የፖለቲከ ጉጻይ ለይ ኣቋም መውሰዴ አይከድም በርግጥ በደፈናው የከውድ መንግሥት መቀየር እንደሚኖርበት በሀገሪቱ ውስጥ የነበረውን የውዉ ተፅእኖ መኖር ተያውሟል። እንደሚታወቀው በአንድ ሀገር ታሪክ ውሰጥ ለእው ቅ ግለሰበች መፈጠርና በታሪክ መድረክ ለይ መምጣት ወሰኙን ሚና የሚጫወተው እራሴ የኅብረተሰቡ ሁሉ አቀፍ የእድገት እንቅስቃሴ መሆኑ ይታወቃል። በቅማኅበራት መሀል የተፈጠረው መልከም ግንኙነት ግፊት በመፍጠሩ በአውሮፓ ማኅበር ለይ የመወያያ የፖለቲከ ርእስ የብሄፄረስብ ጥያቂ እንዲሆን ውስኔ ለይ ተደረስ በዚሁ ውሰ ኔ መሰረት በ ዓም በርሊን ለይ ተደረገ ይህን በኋለ እመለስበታለሁ። በዚህም ድርጊት ከዚያ በፊት ቀደም ሲል ሲያያዝ የመጣውን አብሮ ተገናኝቶ ተወዳደድሰና ተጠያይቆ የመለያየት ወግን እንዴል ነበር አድር ጐ ሰበረው ሰብሰበው ሁለት ተቃራ ኒ የፖለቲክ ሃሳበችን በአንድ የጋራ መድረክ ለይ አቅርቦ በማከራከር በሳል ኣመለከከትን ለማደበር የሚያሰችል ሁ ኔታን ከመፍጠሩም አልፎ ብዙሀን ተማሪውን ትክክለኛ በሆነ የፖለቲከ ሃሳብ ዙሪያ እንዲሰባሰብ ለማሰቻል ከፍተኛ የሆነ የመጀመሪያ በር ከሩች ነበር ክፍፍሉም በአውሮፓ የተወሰ ነ ሰይሆን በአለም አቀፍ የተማሪው አን ቅሰያሴ ውሰጥ ስሩን የሰደደ እንደ ነበር ይኸው የሰብሰባ መድረክ ግልጽ አደረገው። ጅት ጥያቄ ልዬነት ዋና የተደረጉት ስብሰባዎች ሁሉ ቢጠቃለሉ ያስመሩት ነገር ቢኖር የኢትዮጵያ የተማሪ ማኅበር በድርጅት ጥያቂ ዜሪያ እየተበታተነ መሄዴን ነበር አሁን እንደምንሰማው በ ዓም ከተመሰረተው መኢሶን በኋላ ላይ ኢህኣፓን መስርተን ጠ ቅለላ ጊኬአችንን ለዚያ ድርጅታዊ መጠዩከር ተግበር ዋለ መኢሰን በሚል ኣከል አይ ቅረብ እንጂ በተማሪው ማኅበር አመራር ለይ እናያቸው የነበሩ ተጋፊ ግለስቦች ያቀርቤት የነበረው ሃሰብ እውነት ለለመቀበል የሚያደርጉት ጥረት ነበር በኋለ እነዚሁ በሙሉ የመኢሰን ኣመራር ኣበላት ሁነው የምናያቸው ግለሰበች እኛ ከምናቀርባቸው ሃሰቦች ጋር ምንም ግንኙነት የሌለቸውን መነታሪኪያ ሃሳቦችን በማቅረብ ሊዋጉን ሞከሩ ለምሳሌ የተማሪውን ማኅበር ናን አስመልክቶ በተነሱ ጉጻዮች ለይ የእኛ ፃሰብ ከሞለ ጉደል ይመስል ነበር ምንም እንከን የተማሪው እን ቅስቃሴ የብዜሀን ምፔሪያሊስሰት ኣቋሙን በማጠናከርና የፖለቲክ ድርጅቶች በፕሮፓጋንጻ ል ማድረግ የሞራልና የማተሪያል ች የሚበ ቅሉበትና ድርጅቶችን ማድረግ ይቻለልወዘተ ቅቱ ይህን የብዙሀን ስለሆን ነው ይድረስ ለባለታሪኬ መንጀ በመንከስ የሕዝብን የመደራጀት ጋጀ ዊኖናዊነት ፎ ኩይስት የሆነ የትግል ለእትን የባሀር አደገኛ የትግል ዘዴ ነው የሚል ኣቂም ነበር ድ አንበቢ እዚህ ላይ ሊመለከት የሚገበው ይህን ንድፈ ፃ ጣፉሪብ የሚታገሉን ግለሰበች ከአራት ዓመታት ቀደም ፔኙ የተደራጀውና የትጥቅ ትግል ለመጀመር ከሁለት ዓመታት በፊት ወደ ሉደን ጦ። ነሳ ኣንጻንድ እርዴታውን እንደማይ ነ ት ታረኢ ጭር ጊዜ ውስጥ ከፍተኛ በሆነ ጥድፈፊያነ ን አለልጥኖና አስታጥቆ በ ኤርትራ ክሀጊር ጠር ከፍተኛ እርምጀ ወሰደ ስልጠና ውሰጥ አባል ድርጅት በሆ ነውና ዲሞክራቲክ ግንበር እርጻ መሰረት በሰሪያ በሚገኘቤ ክን ተቻለ ለዚሀ ስልጠና ይድረስ ለበለታረኬ ፍጥነት በመሆኑ የጉዞ ልምድ የሌለው ሰው በዋ ተከትሎ ለመዝለቅ ይቸገራል በዚህ አይነት የሩጫ የያሮራን የጠረፍ ከተማ አልፈን ጥግህ የተበለ ቦታ ለይ አደርጉ በሁለተኛው ቀን ረሩዱዴ ለይ በሰህል በረሀ ውስጥ የሸኣብያ ኣመራር ዋና መናኸሪያ ከነበረው ግርግር ገበን ቀድሞ የገ ባውም የኢህ ጥቅ ክፍል በዚያው አግኝቼ ተቀለቀልኩ ኣፓን ቀደም ብሎ የገባውም ቡድን በረሀ በደረሰበት ቀን ከላይ የገለጽኩትን የመሰለ አስቸጋሪና ኣድከሚ ጉከ በማድረጉ ሁለት እውት ኋደዶቹን በመንገድ ለይ እንደጣ ተረደሁ እነሱም ኣቶ ቢኒያም አዳዴነና ከአሜሪከን የመጣው የአበ ጅሬር የእህት ልጅ ነው የሚሉት በስም አቶ መሀመድ ተብሎ ይጠራ የነበረው ነው መኢሰን በግለ ሂስ መገምገሚያ መጽሔቱ ለይ በማያውቀው ነገር ገብቶ «ኣቶ ቢኒያም ኣጻደነን ኣቶ ብርሃነ መስቀል ረደ ገደለው» ብሎ እንደወ ነጀለው ሰይሆን ኣሟሟታቸው እንዷህ ነበር ይድረስ ለበለታሪኬ ይሰናቸዋል። በዚህም የታሪክ እተናተን ተ የኤርትራ ሕዝብ የራሱ የቅኝ ግዘት ታሪክ የነበረው ሕዝብ እንደሆነ ከቀረው የኢትዮጵያ ሕዝብ ጋር የታሪክም ሆነ በበ አንድነት እንዳል ነበረው እንደ ሌለውና እንደማይኖረው። ኛ ክህግሩ በታሪክና በአለም የታወቀ የበለ ድንበር ሀገር ስለመሆ ኑ ከዚህ በለይ በተመለክተው የሃሰብ እንድርድሮሽ መሰረት አንድን ሕዝብ በአንድ መልክአ ምድር ለይ ኣንድ ለይ ኣሰበሰበ የሚያሰረው ዋና ነገር የጻበረ የኢኩኖሚ መ ሰረት እንደሆነ ተመልክተናል። ይድረስ ላባላታረአ መቼም አቶ ብርሃነመስቀል ረደን የመሰለ ረዴዲሞክራ እብሪተኛ ለው ይኖራል ተዊብሎ በይገመትም ቢያንስ በራሌ ለሕዝቡ ትግል መግሩት ሲል ሕይወቱን ለመስጠት ለተሰለፈ ለምን እንደ ሄደ ሊገልጽ በተገባ ነበር ይሁንና ይህ ሰይሆን ቀር እሉም ሄደ እንደገና እንደተመለሰ ለቡድኑ ለምን እን«ላሂ ያህል ምን ይዘ እንደተመለሰም ሰይናገር ይዩያል እንደቆየ አሁንም ቡድኑ የማያውቀ ያስ አፈወርቂ በኣቶ ሮሞደን ረዴ መሀል ይክ ሄደል የስብሰባ ና እንደተያዘ በኋላ ከሌላ ኣከባቢ ጋ በተግበር አልበ ሁኔታ ውስጥ መውደቅ በቤድኑ ኣበላለት ውጥረትን ፈጠረ በየክቲት የፈነደው የኢትዮጵያ አብዮት እያስመዘገበ ው የለውጥ እርምጀ እየተደመረ በቡድ ኑ መሀል በጠ ቅለለና ን በኦ ኔና በአቶ ብርሃነመስቀል መሀል ቅራ ኔው እየከረረ እንደውም በየእለቱ በሚነሰው የየከቲት የለውጥ እርምጀ ለይ ነሰው ክርክር የመስመር ል ዬነትን እየፈጠረና እየመረረ ኛው አቶ ብርሃነመስቀል እንደውም በኣንድ ወቅት ለይ ደበኛ የስብሰባ ፕሮግራም ውዉ በቡድ ኑ ኣበላት መሀከል የግል እንደይደረግ እስከማስከልከል ደረሰ ቀደም ሲል በኣብየቱ አጀማመር ወቅት ጀምሮ የወታደሩን መ በሚመለኮት አቶ ብርሃነመስቀል የነበረው አመለከከት የተዘበ ር በመሆ ኑም ምንም የጥገና ለውጥን ማምጣት የሚችል ሀይል አይደለም የሚል ኣቂም ወሰደ በመጀመሪያው የእን ቅስቃሴው አከሄፄድ ለይ መሬት ለአራሹን ተግበራዊ የማያደርግ መንግሥት በኢትዮ ያ ዋጋ የለውም የሚል ኣቂምን ያአ በኋለ ደርግ ይህን በራዊ ሲያደርግ ደግሞ በግል አቶ ብርሣነመስቀል በፓርቲ የማይመራው አብዮት የሚል የተስሰተ ፀረሕዝብ እየያዘ መምጣቱ በግልጽ ተነበበ የደርግንም የመሬት ወ በከ ግል ሰልቶቻችንን እየለወጥን ልን። የሚለው ደግሞ ሊ ቱም የኣውሮፓን ሬ ዳደር ባለንርኤ ከነዘር ኮኦነዚህ ጋራ መቀለቀሉ ትርጉም የለሽ ሆነ ኣግራጤ አዲሰ ድርጅት መስርቶ ለመታገል መወሰን ነበር ላ አዴስ ድርጅት መስርተን ለመታገል የወሰንን ኣንድ ገናኝ የአቋም ስምምነት ለይ ደረስን ዎቹ ው ድርጅት የሀቀኛ ኢትዮጵያኖች ድክመት በመጠሩም ረሬሙቦትን ሁኔታ የሚያስገኝ የኢትዮጵያ ሕዝብ ንፁ ሂሸዘዘር ቦሚደረገው ትግል ውስጥ እስት ዋጽኦ ለማድረግ የሚጥር ግ ቱ ሂደት ለሚገኙ ድሎች መጠናከርና ለልተገኙት ለመያብል ከም ትዮጵያ ሕዝብ ለስልጣን በለቤት ለመሆን በሚያደርገው ብር ዑስጥ የሁሉንም የፖለቲከ ሀይሰትን ያቀፈ የፖለቲክ መድረክ ስረታ እውን መሆን መታገል የሚሉ ሆነው ድርጅቱ ኣቁ ው ለማድረግ መታገል ኣለማው አለመሆ ኑን በማስመር ደሜ ስምም ነት ለይ ተደረሰ ፕሮግራሙም ይህንኑ መሰረታዊ የሆነ ዛሰብን እንዲይዝ ነት ተደረገ ይሁንና ግን ይህ አለማችን ጅትን የሚያስገኝ አይሆንም ለዚህ አ ። የኢትዮጵያ ሕዝብ ከ ዓም መዉረሻ ድረስ ያገኘውን አይነት የንያት ደረጀ በመቶ ዓመት ዝግመታዊ የእድገት ጉዞ ውሶጥ ሊያገኘው ከቶውንም ኣይችልም ያለማጋነን በአፍሪክ የጥቁር ሰው ታሪክ እንዲያ ኣይነት የሣሰብ ፍጭት የተከ ፄደበት እንዱዴያ በይዘትና በመጠን የተለያ ዬ አመለከከቶች ውብ በሆነ የስነጽሑፍ ችሎታ በመድረክ የፈስሱሴበት ሀገር ኢትዮጵያ ነበረች በወቅቱ የዚያ ኅብረተሰብ ኣበል ሁኖ እውስጤ በአከል መገኘት ራሴ መታደል ነበር በሕዝብ ድርጅት ጉጊጽቤት መድረክ ለይና በኢትዮጵያ ኅብረተሰብ ውስጥ ከአብዮቱ ጉን በመቆም የታገሌ የፖለቲክ ድርጅቶች በጋራ የፈጸሙት ተግበር ቢኖር ይህን የሕዝቤን የዘመናት አለማው ቅ ለማጥሩት ያደረጉት የንቋትና የማወቅ ከመቻን መሆኑ በይሩ መነገር አለበት ይህ ምንጊዜም ቢሆን በኢትዮጵያ ታሪክ ለይ የማይጠፉ ሸጋ ኣሸራቸው ሆኖ የሚኖር አኩሪ ተግበራቸው ነው። በዚሁ ግፊት ምክንያት ቀደም ሲል ከ ኩመንግሥቱ ኃይለማሪያም ጋር በሚስጢራ ዊ ውል ተመስርቶ ለነበረው የስደድ ድርጅት ይሩ መሆን ምክንያት ይሆናል። በዚሁ የራሰቸው የፖለቲከ ድርጅት ለመፍጠር ማኅበራዊ መሰረት ያል ነበራቸው የወታደር መንግሥት መሪ ከደስናይ ጋር በገቡት ውል በደርጉ ውስጥና በንዑስ ደርግ እንዲሁም በጦሩ ውስጥ የነበሩ የወዝ ሊግ ኣበላት ከኩመንግሥቱ ኃይለማሪያም አለያ ለገሰ አስሩውና ከሊዲንግ ሲማን ታምራት ፈረደ እንደ «ሰደድ» አባላት ሁነው እንዲቀርቤ በትውስት ሰደድ» በሚል የሚታወቀውን ድርጅት እንዲ ሚና የሚጫወተው ደሰናይ ልኬ ይሆ የይስሰናይ ኩሎ ኔል ሴራ ደርግ በህ ቡእ የወገ የሆነውን የፖለቲከ ድርጅቱን ለመጀመሪያ ጊዜ ለይ መስርቶ የመኢሰንንና የማሌሪድን ኅብረት ሁኔታን ይፈጥራል። ዋናታነ ክዚህ በኋለ የኩመንግሥቱ ኃይለማሪያምንና ነ ልኬን መልዕ ማጥኃጋያት ልናይ ነው ደሰናይ ደፅና የመእአለማየሁ ሀይሌን የሹም ሽር የእሱን እቅድ ይን የተወለደ ሌለ የኢህአፓ የረቀቀ ሴራ አድርጉ ሐመል ይሉናፍይ በመአአለማየሁ ሀይሌና በሻምበል ሞገስ ለይ ማል የኣክል ግጭት ለማድረግ አስከወሰደ ጀብደኛ ግብግብ ድረስ ተሬ ደ በመሰረቱ በዚያን ጊዜ የኩመንግሥቱ ኃይለጫ መንፈስ ከዚህ የጀብደኝ ነት ስሜት የተለየ ኣል ነበረም ያዩ ለምሰሌ ኣንድ እፁድ ቀን ከቤተመንግሥት የቲነኒስ ለይ ደክናይ ከሻምበል ሞገስ ጋር በአደረገው ተራ ግጭት ማላ መወባይ ጉድለት እንዳለበት በመግለጽ ሞገስን በክለፈበት ውሎ ኔል በፈገግታና በደሰታ ነበር ያዴመ ጤት ጊዜ ይህ አዲስ ፁ ኔታ በሕዝብ ድርጅት ኣሰራርም ለይ ከፍና ተጽእኖውን አስከተቶለ ቀደም ሲል የሕዝብ ድርጅት አመራር በአዋጅ በደርጉ ምሊቀመንበር በ ኩመንግሥቱ ሰር ነበር በጁቱም በደርጉ ዋና ጸሐፊ በኩል ቢመጣም ወሳኙ የደርግ ተቀኗግ ፈቀመንበሩ ነበር እፁን ይህንን አመራር የያ ዜት በጽቤቱ ለይ ለውጥ እንዲመጣ የሚፈል ጉትና አሰራሩንም የሚቃወሙት እነመ አለቃ አለማየሁ ሀይሌ ሆኑ ለስልጣን መምጣታቸውም አንዴ ምዝንያት ይህን ኑ ለመቀየር እንደነበር ግልጽ ኣድርገዋል በዚህዎ ምክንያት ቀደም ሲል ተቆጣጣሪ ባለቤት ያል ነበረውና በመኣዕን እጅ የነበረው በጀት ላይ የበለይ ተቆጣጣሪ መጣበት ፀመኢዕን አመራሩ ሰር የነበረው የማሰታወቂያ ሚ ኒሰቲር የፀረኢህአፓ የኘሮፓጋንዳ ሰነጽሑፍ በሬዲዮና በቴሌቪዥን ሰተለልፍ ከመእአለማየሁ መመሪያ ይሰጠ ዋል። እድል በጠ ቅለለ ችግርና ጥራትን የሚጋብዝ እንጂ መልከም ነገር ያመጣል የሚል እምነት የለኝም ይህም የግል ኣመለከከቲ ነዉ ጉዳ ንም ያነሳሁት በሀሜት ሳይሆን ለሰደድ የኣመራር ኣበልና የኢማሌድህ የሰደድ ተወክይ ለሆነው በጥያቄ ያቀረብኩት ነው በሚል አቋሜን እገልጣለሁ በዚሁ ብዙ ገፍተን መነጋገር ሳንችል የሚኖረንን ቅሬታ መሚና በመነጋገር ለመፍታት እንሞክር የሚል ሃሰብ ይሰ ነዝሩና ያለን ለነገሩ ነው እንጂ ከዚህ ግጭት ቀደም ብሉ ቃታ ለገሰ አስፋው በማሌሪድ ኣመራር ውሰጥ በሉ ደከግ አበሰት ትክሸ ለይ የገደይ እጄን በማሳረፍ ኣስፈራርቶ ምታት ሰር ጐ የገበበት ወ ቅት ነበር ማሌሪድ ኦርምጀ ቢሰካ ኖሮ ሰደድ ያለውን የተለየ ጠንከራ መፅየውን አንደረና ዘፀያቾት ዝቡ ተጽኦኖ ሲያሰድርበት የሚችል ሌለ ማስሄል ይክርት ያቀደ ነባ በማጴሪድ አመራር ወዳፍ እጠ ዛሰቦች እንዴብለሉ እየተሰራ እዚያው በዚያው በሰደድ ውስጥ ሁለት ከሰልጣን ግጭት የሚመጣ ቅራ ኔን በመጠቀም ጊዜን ት ከፍተኛ ትግል ማድረግ ነበረብን ደርግ ውስጥ ይከቬሄድ በነበር የውስጥ ለውስጥ ትግሬ ግሥቱ የሃምሰኣለታ ለገሰ ኣስፈውን ሀይል ለማግለል ሊሉ ጆ ፍቅሪሥለሴን ቅርበት እንደሚፈል ጉ መረደታችን የሻምበል ረሥለሴን ጠቃሚ ሚና ለመረደት ቻልን በዚህም ምክንያት ይ ል ፍቅረሥለሴ ጋር የቀረበ ግንኙነት ፈጠርን ምንም ጥርጥር ጅም ግለሰቡ ባሳቸው ለውይይት ክፍት የመሆን ዝንባሌ ምክንያት ሰፋንን ልናስጨብጣቸውና ቅንነታችንን እንዲገነክቡ ለማድረግ መሱ በኋለ ማሌሪድን ለመምታት ሲወስኑ ለመጀመሪያ ጊዜ ቱ አንድ ኣቋም መውሰድ ተሰናቸውኡ በመሆ ኑም የማሊሪድ ድርጅት ቢመታም እንኪን ኣበለቱ እኔንም ዉምሮ የሌሎቹ ደርጀቶች እጣ ከሆነው መዉፍዉፍ እንድንድን ከፍተኛ ምክንያት ሆነ። የቀረው ማሌሪድ ነው እሴ በኋላ በተናጠል ተገቢው ቅጣት ይስጠዋል ሌለው ኩሎ ኔሉን አፊጣኝ እርምጀ እንዲወስዴ የገራቸው ቀደም ሲል በደርስናይና በኩመንግሥቱ ስምም ነት መሰረት የወዝ አበለት ሁነው በስደድ አመራር ለይ የተመደ ቡት የወዝነት መለዮአቸውን ሰይጥሌ ነበርና ይህ ሁ ኔታ ኩመንግሥቱ ለይ ከፍተኛ ፍርሀትን ማስደሩ ነበር እነዚህም ግለሰበች ኩሽታዩ ሸለቃ ብርፃ ኑ ከበደ መቶአለቃ ድንቁ ሸለቃ ጌታቸው አግዴ ሸለቋ ወመስቀል ሲሆ ኑ እያደገ በመጣው የ ኩመንግሥቱ የአምበገነንነት ዝንበሌና የዛምሰአለቃ ለገሰ አስራው የስልጣን ፍለ ጉት አደገኝነት ለይ ትኩረት በማድረግ ከፍተኛ የሆነ የውስጥ ለውስጥ ቅስቀሰ ማድረግ ይጀምራ ሉ ኩሎመንግሥቱን እነዚህ የታ ዬ ሁ ኔታዎች በአንድ ሰይ ይጠያለሉና ስጋት ለይ ይጥሷቸዋል።

• N.B. This Summary is Very Experimental!! based on the following scripts from:
  • https://github.com/millzon/textSummarizer-am
  • https://github.com/icoxfog417/awesome-text-summarization#motivation